کمتر مشکلی را میتوان یافت که به بوت نشدن سیستم یا اندازهی بالا نیامدن ویندوز آزار دهنده باشد. وقتی سیستم عامل حتی قدرت اجرا شدن نداشته باشد، یافتن منبع مشکلات نیز سختتر از همیشه میشود.البته هیچ مشکلی غیر قابل اصلاح نیست. حتی اگر وضعیت لپ تاپ تان به شدت غم انگیز باشد باز هم میتوانید راههایی برای تعمیر آن بیابید. برای حل شدن مشکل بالا نیامدن ویندوز چند راه حل وجود که در این مقاله به آموزش و توضیح آنها میپردازیم. با ما همراه باشید.
فهرست مطالب
- چه چیزی باعث بوت نشدن سیستم میشود؟
- فرایند عیبیابی برای حل مشکل بوت نشدن سیستم چیست؟
- سخن پایانی و سوالات متداول
چه چیزی باعث بوت نشدن سیستم میشود؟
اما قبل از اینکه به بررسی روشهایی برای عیبیابی و حل مشکل بوت نشدن سیستم بپردازیم، بهتر است نگاهی هم به دلایل به وجود آمدن آن داشته باشیم تا در صورت امکان، اجازه ندهیم برای دفعات بعد، باز هم این مشکل آزارمان دهد. به صورت کلی، مشکلات در این زمینه به سه دسته تقسیم میشوند که عبارتاند از:
- کابلی که به خوبی روی مادربرد متصل نشده یا خراب است
- وجود خطایی در بایوس (UEFI)
- مادربردی که مشکل دارد
- قطعاتی که به درستی روی مادربرد سوار نشدهاند
اگر یکی از مشکلات بالا را داشته باشید، احتمال اینکه سیستم شما بوت نشود زیاد است. بنابراین پیشنهاد میشود در ادامه با ما همراه باشید تا چند روش (تقریبا) قطعی را برای رفع مشکل خود بکار بگیرید. (در انتهای مطلب، یک سری راه حلهایی هم به شخصه به شما پیشنهاد میدهم چرا که در طول چندین سال استفاده از کامپیوتر، بارها و بارها این مشکل برایم پیش آمده و هر بار هم دلایل مختلفی برای آن وجود داشته است).البته برای کسب اطلاعات بیشتر میتوانید مقاله غیرفعال کردن اینترنت 5G را بخوانید.
فرایند عیبیابی برای حل مشکل بوت نشدن سیستم چیست؟
عیبیابی مادربرد از این مرحله رسما آغاز میشود. در ابتدا با موارد بدیهی شروع کنید. برای مثال، چک کنید ببینید آیا تمام قطعات به درستی روی برد سوار شدهاند یا خیر. گاهی اوقات پیش میآید مثلا رم یا گرافیک، به درستی در جای خود چفت و بست نشدهاند. یک فشار نه چندان زیاد باعث میشود آنها در جایی که باید بنشینند و به همین راحتی، سیستم هم بوت میشود. در مرحلهی بعد، اگر سیستم به شما اجازه داد، وارد منوی بایوس شوید و ببینید آیا مشکلی گزارش میشود یا خیر. در صورت لزوم، یکبار تنظیمات بایوس را به حالت پیشفرض برگردانید و ببینید آیا مشکل حل میشود یا خیر.البته برای کسب اطلاعات بیشتر میتوانید صدای زیاد فن لپ تاپ را بخوانید.
۱. از Safe Mode ویندوز استفاده کنید
یکی از عجیب ترین راه حل های بالا نیامدن ویندوز ۱۰ استفاده از Safe Mode است، روشی خاص از بوت کردن سیستم عامل با کمترین حد استفاده از نرم افزارها.البته برای کسب اطلاعات بیشتر میتوانید مقاله روش های ارتقا لپ تاپ را بخوانید.این راه حل مشکلات نرم افزاری و و اختلال در درایورها را نادیده میگیرد. نکتهی جالب اینجاست که گاهی با یک بار بوت کردن ویندوز با روش Safe Mode مشکل بالا نیامدن ویندوز به کلی حل میشود.
۲. برای بوت نشدن سیستم به بررسی باتری لپتاپ بپردازید
اگر از لپتاپ استفاده میکنید، مشکلات مربوط به باتری میتواند یکی از دلایلی باشد که منجر به بالا نیامدن ویندوز ۱۰ شده است. بد نیست از کابل شارژ دیگری استفاده کنید تا ببینید مشکل حل میشود یا خیر. مطمئن شوید که کابلهای مورد استفادهتان سالم هستند. سپس باتری را از دستگاه خارج کنید و دستگاه را به طور مستقیم به برق متصل کنید.
خارج کردن باتری به پیدا کردن مشکلات سخت افزاری کمک میکند. نکتهی کلیدی اینجاست که شما به بررسی سالم بودن یا سالم نبودن فقط یکی از سخت افزارها بپردازید. واضح است که اگر مشکل از منبع تغذیه مثل باتری یا کابل باشد باید نسبت به تعویض آنها اقدام کنید و اگر مشکل حل نشد، شاید قطعهی دیگری نیاز به تعمیر داشته باشد.
۳. همهی سوکتهای USB را از دستگاه جدا کنید
یکی از مشکلات جدی به روزرسانیهای ویندوز ۱۰ این است که گاهی کامپیوتر به دلیل ناسازگاری USB های وصل شده به دستگاه باعث بالا نیامدن ویندوز یا بوت نشدن سیستم میشود.البته برای کسب اطلاعات بیشتر میتوانید مقاله کیف پول ارز دیجیتال را بخوانید.شما میتوانید این مشکل را با جدا کردن همهی USB ها از دستگاه حل کنید و کامپیوتر را ریستارت کنید.اگر کامپیوتر شما در صفحهی بارگذاری ویندوز گیر میکند، معمولا با جدا کردن USBهای متصل شده به کامپیوتر مشکل رفع میشود و سیستم عامل اجرا میشود. گاهی از اوقات هم با ریستارت کردن کامپیوتر مشکلات از بین میروند.
۴. برای بوت نشدن سیستم ، انجام غیر فعال کردن بوت سریع
بخشی از تنظیمات در سیستم BIOS یا UEFI وجود دارد که به ویندوز ۸ و سیستم عاملهای جدید تر این اجازه را میدهد تا با بارگذاری پیش از موعد درایورها، با سرعت بالاتری به اجرای سیستم عامل بپردازد. متاسفانه به روزرسانیهای ویندوز میتواند این ویژگی را با اختلالهایی مواجه کند. اما خوشبختانه میتوان این ویژگی که Fast Boot نام دارد را غیر فعال کرد. راه حل این است که به BIOS/UEFI بروید. در اکثر سیستمها با زدن دکمهی Delete در هنگام اجرای کامپیوتر میتوان به صفحهی BIOS رفت. دو دکمهی دیگری که معمولا برای ورود به BIOS/UEFI مورد استفاده قرار میگیرند F2 و Escape هستند.
۵. برای بوت نشدن سیستم را اسکن کنید
بدافزارها یکی از اصلی ترین عاملان اجرا نشدن ویندوز به شمار میروند. روش معمول برای از بین بردن این بدافزارها که باعث بروز مشکل در اجرای ویندوز میشوند، استفاده از نرم افزارهای امنیتی و آنتی ویروسهاست که بتوانند به صورت بوتیبل و از طریق درایوهای USB یا DVDها اجرا شوند. بعضی از شرکتها این نوع نرم افزارها را به صورت رایگان در اختیار کاربران قرار میدهند. مثلا CD نجات BitDefender و AVG به طور رایگان در اختیار کاربران قرار میگیرند (البته نه در ایران).
با استفاده از این نرم افزارها میتوانید قبل از اجرای ویندوز سیستم خود را اسکن کنید و در صورت وجود بدافزارها، آنها را حذف کنید.
۶. محیط Command Prompt را فراخوانی کنید
وقتی دستگاه شما قادر به اجرای ویندوز نباشد، عملا کار زیادی از آن ساخته نیست. ولی همچنان میتواند محیط Command Promt را فراخوانی کند. با استفاده از این محیط میتوان روشهای مختلفی را برای حل مشکلات پیش گرفت و احتمالا آنها را حل کرد. برای این کار البته نیاز به درایو USB یا دی وی دی بوتیبل ویندوز ۱۰ خواهید داشت.
برای فراخوانی Command Prompt سیستم را روشن کنید و به تنظیمات BIOS سیستم بروید. به تب Boot رفته و درایو بوتیبل ویندوز ۱۰ را به اولین گزینهی بوت شدن تبدیل کنید (از بخش Boot Device Priority). به یاد داشته باشید که جزئیات مراحل کار ممکن است برای دستگاههای مختلف، متفاوت باشد. بنابراین به نوشتهها و راهنماییهای صفحهای که میبینید، دقت کنید.
محیط Command Prompt را فراخوانی کنید
ممکن است بعد از بوت شدن نیاز باشد با زدن دکمهای روی کیبورد تایید کنید که میخواهید درایو USB یا DVD ویندوز ۱۰ را بوت کنید. سپس زبان مورد نظر، واحدهای اندازه گیری و زبان کیبورد را مشخص کنید. سپس به بخش Repair your computer بروید. در بخش بعدی به Troubleshoot > Advanced Options > Command Prompt رفته و دستورات مورد نظر خود را وارد کنید.
۷. استفاده از System Restore یا Startup Repair برای بوت نشدن سیستم
اگر میتوانید از درایوهای بوتیبل برای اجرای ویندوز ۱۰ استفاده کنید، بد نیست برخی از روشهای دیگر را هم مورد ارزیابی قرار دهید. بعد از بوت کردن یکی از این درایوها (چه USB و چه DVD) به دنبال گزینههایی با نامهای System Restore و Startup Repair بگردید که در صحفهی Advanced Options قرار دارند.
System Restore ابزاریست که با استفاده از آن میتوانید ویندوز خود را به حالت سالمی که در گذشته داشت برگردانید. این موضوع ممکن است مشکل بالا نیامدن ویندوز را حل کند. البته اگر مشکل شما سخت افزاری نباشد.
۸. نام درایورها را مجددا تنظیم کنید
سیستمی که بیش از یک درایو داشته باشد ممکن است باعث مشکلاتی در اجرای ویندوز ۱۰ شود. البته حل این مشکل ساده است. برای این کار باید از روش ۶ استفاده کرده و Command Prompt را اجرا کنید.سپس دستور Diskpart را تایپ کرده و دکمهی Enter را فشار دهید. سپس (عد از امکان تایپ مجدد) دستور list volume را وارد کرده و Enter را بزنید. لیستی مشاهده میکنید که نشان دهندهی درایوهای نصب شده در سیستم شما هستند.
از اینجا با استفاده از دستورات select و assign letter میتوانید نام هرکدام از درایو ها را مشخص کنید. به عنوان مثال در عکس بالا اگر بخواهیم نام Audio CD را به E تغییر دهیم باید ابتدا دستور select volume 0 را تایپ کنیم و Enter را فشار دهیم. سپس دستور assign letter=E را در آن وارد میکنیم.
مثل همیشه در استفاده از Command Prompt باید به شدت مراقب جزئیات باشید. کوچکترین اشتباهی در این بخش میتواند باعث بروز مشکلات بزرگتری در کامپیوترتان شود.
۹. صفحهی بارگذاری جدید ویندوز ۱۰ را دور بزنید
اگر برای حل مشکل خود نیاز به نصب نسخهی جدیدی از ویندوز ۱۰ داشته باشید، ممکن است با صفحهی جدیدی از بارگذاری ویندوز ۱۰ یا به اصطلاح بوت لودر جدیدی مواجه شوید که کمی راه دسترسی به ابزارهایی که در بالا به آن اشاره کردیم را دشوار کند.خوشبختانه برای حل این مشکل راه حلی ساده وجود دارد. ابتدا طبق روش ۶، Command Prompt را اجرا کنید و دستور زیر را در آن وارد کنید:
حالا کامپیوتر را ریستارت کنید. بعد از اجرا شدن صفحهی بارگذری ویندوز مشاهده میکنید که با همان صفحهی سنتی و قدیمی مواجه هستید و میتوانید به راحتی از طریق آن به Safe Mode و دیگر ابزارهای ویندوز ۱۰ دسترسی داشته باشید.
۱۰. استفاده از نرم افزارها برای بوت نشدن سیستم
یافتن دلیل اصلی بالا نیامدن ویندوز ۱۰ چالشی ترین بخش حل این مشکل به شمار میرود. واضح است وقتی حتی ویندوز اجرا نمیشود، پیدا کردن ایراد اصلی کامپیوتر دشوار و طاقت فرساست. ولی لازم به ذکر است که میتوان از نرم افزارهای دیگری مثل Boot Repair Disk برای حل این مشکل استفاده کرد.
نرم افزار Boot Repair Disk یک دیسک نجات منبع آزاد یا Open Source است که میتوانید با استفاده از آن مشکل یا مشکلاتی که باعث بالا نیامدن ویندوز میشود را بیابید. استفاده از آن بسیار ساده است. کافیست نسخهی ۳۲ بیت یا ۶۴ بیت ویندوز خود را انتخاب کنید و بقیهی کارها را Boot Repair Disk انجام خواهد داد.
۱۱. بازیابی تنظیمات کارخانه برای بوت نشدن سیستم
حالا به بخشهای کمی ترسناک حل مشکل بالا نیامدن ویندوز ۱۰ نزدیک میشویم. اگر همهی روشهای بالا را امتحان کردید و هیچکدام نتیجه بخش نبود، شاید حالا وقت آن رسیده باشد که از روش ناراحت کنندهی بازیابی تنظیمات کارخانه استفاده کنید.با استفاده از این گزینه بخشی از نرم افزارها و اطلاعاتتان را از دست خواهید داد اما برخی از اطلاعاتتان هم باقی میماند.
۱۲. استفاده از Repair Update
استفاده از این گزینه شبیه به بازیابی تنظیمات کارخانه است اما با یک تفاوت عمده: این گزینه به طور کلی ویندوز را مجددا نصب میکند. متاسفانه این راه حل نیازمند دانلود کامل سیستم عامل ویندوز است.
[البته در ایران و با توجه به عدم رعایت حق کپی رایت، شاید این روش ناکارامد باشد و به راحتی بتوان گفت به جای این روش ویندوز را دوباره نصب کنید. اگر همچنان با مشکل مواجه بودید شاید یکی از قطعات سخت افزاری کامپیوتر شما دچار مشکل شده است. هارد اولین قطعهای است که در این شرایط باید به آن توجه کنید. ]
۱۳. ریست CMOS برای بوت نشدن سیستم
ریست کردن CMOS موجب برگشت BIOS به تنظیمات کارخانه خواهد شد و تاثیر منفی روی عملکرد سیستم نمیگذارد. به طور معمول برای انجام چنین کاری باید ابتدا وارد بایوس شوید که از طریق فشردن ممتد کلیدهای F2 و F8 یا Delete پس از روشن شدن دستگاه امکانپذیر است.
- اگر شیوه قبلی کارساز نبود میتوانید هنگام خاموش بودن سیستم و عدم اتصال آن به برق، اقدام به فشردن و نگه داشتن کلید فیزیکی ریست برای پنج ثانیه کنید و سپس دوباره مراحل قبلی را تکرار نمایید. بیشتر مادربردها دارای کلید اختصاصی به همین منظور هستند که میتوانید محل دقیق قرار گرفتن آن را در سایت سازنده محصول مشاهده کنید.
- قبل از فشردن کلید گفته شده، برق سیستم را قطع کنید و چندین بار کلید پاور را فشار دهید تا از خالی شدن تمامی خازنها اطمینان کسب نمایید. در ادامه کلید را برای ۵ تا ۱۰ ثانیه فشار داده و سپس رها کنید. به دلیل کوچک بودن کلید بهتر است از ناخن یا انتها مداد استفاده نمایید. همچنین با اتصال جسم فلزی متصل به زمین مثل چهارچوب درب از تخلیه الکتریسیته ساکن بدن خود مطمئن شوید.
- یکی دیگر از روشهای ریست CMOS هنگام بالا نیامدن ویندوز ۱۰ شامل جدا کردن باتری مادربرد میشود. معمولاً باتریهای CR2032 در مادربردها استفاده میشوند که به اندازه یک سکه کوچک هستند و در نزدیکی درگاه PCIe قرار میگیرند. تنها کافی است باتری را از محل خود برای چند ثانیه جدا کنید و دوباره در همان قسمت قرار دهید؛ فقط مواظب باشید تا تیغه فلزی قرار گرفته روی آن کج در هنگام جداسازی کج نشود.
۱۴. رفع ارور 0xc0000f
یکی از پیامهای خطای رایج در هنگام بالا نیامدن ویندوز ۱۰ شامل متن Windows Failed to Start 0xc0000f میشود که دلیل عمده آن به پیکربندی بوت مرتب است. برای حل آن ابتدا از طریق روشهای گفته شده در قسمتهای قبلی وارد محیط Command Prompt شوید.
در پنجره Command Prompt دستورهای زیر را وارد کنید. پس از نوشتن هر دستور کلید Enter را بزنید تا اجرا شوند.
- bootrec /FixMbr
- bootrec /FixBoot
- bootrec /ScanOs
- bootrec /RebuildBcd
پس از اجرای تمامی دستورها، عبارت exit را تایپ کرده و کلید Enter را بزنید. حالا سیستم را ریبوت کنید.
۱۵. بررسی اتصالات مادربرد برای بوت نشدن سیستم
اگر به طور کلی پس از روشن کردن سیستم با صفحهای سیاه مواجه میشوید، ابتدا بهتر است قطعات داخلی رایانه خود را بررسی نمایید.
شل شدن رم یا درآمدن آن از محل قرارگیری، عدم اتصال صحیح هارد درایو یا لق شدن سایر سوکتها میتواند دلیلی برای بالا نیامدن ویندوز ۱۰ باشد.
سخن پایانی
شما دراین مقاله با دلایل بوت نشدن لپ تاپ آشنا شدید.همچنین از روش ها و ترفندهای حل مشکل بوت نشدن سیستم آگاه شدید.اگر سوال یا نظری دارید آن را در کامنت مطرح کنید تا در اسرع وقت توسط ما جواب داده شود.
سوالات متداول
اینکه ویندوز شما اجرا نشود خود چالشی بزرگ است که نتوانید مشکلاتش را رفع کنید. برای رفع این مشکل میتوانید برنامه منبع آزاد Boot Repair Disk را دانلود کنید.
یکی از راه حل های این مشکل بازنشانی تنظیمات کارخانه است اما احتمال اینکه مشکل حل شود با اینکار خیلی کم و است و پشینهاد میکنیم با مطالعه این مطلب دیگر روش ها را نیز امتحان کنید.